Phân tích mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Shopee 

Shopee là một sàn thương mại điện tử hàng đầu tại Việt Nam và các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á. Với mục tiêu cung cấp một nền tảng mua sắm trực tuyến tiện lợi cho người mua và người bán, Shopee đã thành công trong việc kết nối và thực hiện giao dịch giữa hai bên. Để hiểu rõ hơn về vị thế cạnh tranh của Shopee, chúng ta cùng phân tích theo mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Shopee theo Michael Porter.

Phân tích mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Shopee 

Phân tích đối thủ cạnh tranh của Shopee

Shopee là một trong những nền tảng thương mại điện tử hàng đầu tại Việt Nam, chiếm thị phần lớn nhất tính đến năm 2023. Tuy nhiên, Shopee vẫn phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ trực tiếp và gián tiếp.

Lazada và Tiki, Tiktok Shop là ba đối thủ cạnh tranh trực tiếp lớn nhất của Shopee tại Việt Nam. Cả ba nền tảng này đều có tiềm lực tài chính mạnh mẽ, được hậu thuẫn bởi các tập đoàn lớn. Lazada là nền tảng thương mại điện tử thuộc sở hữu của Alibaba, Tiki là nền tảng thương mại điện tử thuộc sở hữu của VNG, còn Tiktok Shop thuộc sở hữu của ByteDance.

Lazada, Tiki và Tiktok Shop đều có những điểm mạnh riêng. Lazada có lợi thế về thị phần và nguồn lực tài chính, trong khi Tiki có lợi thế về chất lượng sản phẩm và dịch vụ. Tiktok Shop là một chú gấu mới thức giấc sau giấc ngủ đông và đang vươn mình mạnh mẽ.

Các cửa hàng bán lẻ truyền thống cũng là đối thủ cạnh tranh gián tiếp của Shopee. Các cửa hàng này có lợi thế về trải nghiệm mua sắm trực tiếp, giúp khách hàng có thể xem và kiểm tra sản phẩm trước khi mua.

Ngoài ra, các trang thương mại điện tử quốc tế như Amazon, eBay cũng là đối thủ cạnh tranh gián tiếp của Shopee. Các trang này có lợi thế về nguồn hàng đa dạng, giá cả cạnh tranh.

Như vậy để có thể duy trì vị thế dẫn đầu, Shopee đã triển khai một số chiến lược đối phó với các đối thủ cạnh tranh, bao gồm:

Cải thiện trải nghiệm người dùng: Shopee đã triển khai một số tính năng mới để cải thiện trải nghiệm người dùng, bao gồm:

• Shopee Live: Tính năng livestream giúp người bán tương tác trực tiếp với khách hàng và giới thiệu sản phẩm.
• Shopee Mall: Khu vực dành riêng cho các sản phẩm chính hãng, giúp người dùng yên tâm mua sắm.
• ShopeePay: Dịch vụ thanh toán trực tuyến giúp người dùng thanh toán nhanh chóng và tiện lợi.

Mở rộng thị trường: Shopee đã mở rộng thị trường sang Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan và Singapore. Điều này giúp Shopee tiếp cận được hơn 600 triệu người dùng tại Đông Nam Á.

Đầu tư vào công nghệ: Shopee đã đầu tư vào hệ thống logistics để đảm bảo giao hàng nhanh chóng và chính xác. Shopee cũng đã xây dựng hệ thống thanh toán an toàn và tiện lợi.

Liên kết với các đối tác chiến lược: Shopee đã hợp tác với các nhà bán hàng, nhà cung cấp dịch vụ thanh toán, vận chuyển, v.v. để mang lại trải nghiệm mua sắm tốt nhất cho khách hàng.

Nhờ các chiến lược này, Shopee đã duy trì vị thế dẫn đầu trong thị trường thương mại điện tử Việt Nam. Shopee cũng đang tiếp tục mở rộng thị trường và phát triển các tính năng mới để đáp ứng nhu cầu của khách hàng.

Quyền thương lượng từ khách hàng

Quyền thương lượng của khách hàng cao sẽ khiến cho doanh nghiệp phải chịu nhiều áp lực từ khách hàng, dẫn đến việc doanh nghiệp phải giảm giá, cải thiện chất lượng sản phẩm/dịch vụ hoặc chấp nhận những yêu cầu của khách hàng.

Tại Shopee, quyền thương lượng của khách hàng khá cao, thể hiện ở những điểm sau:

• Số lượng khách hàng lớn: Shopee là một trong những sàn thương mại điện tử lớn nhất Việt Nam với lượng khách hàng đông đảo. Đây là một lợi thế cho khách hàng, bởi họ có nhiều lựa chọn về sản phẩm, giá cả và dịch vụ.
• Thông tin minh bạch: Shopee cung cấp cho khách hàng nhiều thông tin về sản phẩm, giá cả, chính sách bán hàng,… Điều này giúp khách hàng dễ dàng so sánh và lựa chọn sản phẩm phù hợp.
• Dễ dàng chuyển đổi sang các kênh mua sắm khác: Khách hàng có thể dễ dàng chuyển sang các kênh mua sắm khác như cửa hàng truyền thống, các sàn thương mại điện tử khác,… Điều này khiến cho Shopee phải cạnh tranh mạnh mẽ để giữ chân khách hàng.

Ví dụ về ảnh hưởng của quyền thương lượng từ khách hàng đối với Shopee:

• Shopee thường xuyên tổ chức các chương trình khuyến mãi, giảm giá để thu hút khách hàng: Điều này cho thấy Shopee phải chịu áp lực từ khách hàng về giá cả.
• Shopee chú trọng cải thiện chất lượng dịch vụ khách hàng: Điều này cho thấy Shopee muốn đáp ứng nhu cầu và mong muốn của khách hàng.
• Shopee phải chấp nhận những yêu cầu của khách hàng: Ví dụ, Shopee đã phải chấp nhận yêu cầu của khách hàng về việc trả hàng miễn phí trong vòng 7 ngày.

Quyền thương lượng từ các nhà cung cấp

Quyền thương lượng từ các nhà cung cấp thể hiện khả năng của các nhà cung cấp trong việc ảnh hưởng đến giá cả, chất lượng và các điều khoản giao dịch với các công ty mua hàng.

Shopee là một nền tảng thương mại điện tử, do đó, họ phụ thuộc vào các nhà cung cấp để cung cấp sản phẩm và dịch vụ cho người dùng. Nếu các nhà cung cấp có quyền thương lượng cao, họ có thể yêu cầu Shopee trả giá cao hơn cho sản phẩm, từ đó làm giảm lợi nhuận của Shopee. Ngoài ra, các nhà cung cấp cũng có thể yêu cầu Shopee cung cấp các điều khoản giao dịch thuận lợi hơn cho họ, chẳng hạn như thời hạn thanh toán dài hơn hoặc quyền hủy đơn hàng dễ dàng hơn.

Ví dụ

Ví dụ, nếu một nhà cung cấp là nhà sản xuất duy nhất của một sản phẩm nào đó, họ sẽ có quyền thương lượng cao với Shopee. Trong trường hợp này, Shopee sẽ phải trả giá cao hơn cho sản phẩm để giữ chân nhà cung cấp.

Một ví dụ khác là nếu một nhà cung cấp có nhiều khách hàng tiềm năng, họ cũng sẽ có quyền thương lượng cao với Shopee. Trong trường hợp này, Shopee sẽ phải cạnh tranh với các đối thủ khác để giành được sự hợp tác của nhà cung cấp.

Giải pháp

Để giảm thiểu tác động của quyền thương lượng từ các nhà cung cấp, Shopee có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Đa dạng hóa nguồn cung cấp: Shopee có thể tìm kiếm các nhà cung cấp khác nhau cho cùng một sản phẩm. Điều này sẽ giúp giảm thiểu rủi ro nếu một nhà cung cấp nào đó có quyền thương lượng cao.
• Phát triển các sản phẩm và dịch vụ độc quyền: Shopee có thể phát triển các sản phẩm và dịch vụ độc quyền mà không có sẵn ở các nhà cung cấp khác. Điều này sẽ giúp Shopee giảm phụ thuộc vào các nhà cung cấp.
• Tăng cường mối quan hệ với các nhà cung cấp: Shopee có thể xây dựng mối quan hệ hợp tác tốt với các nhà cung cấp. Điều này sẽ giúp Shopee tạo dựng lòng tin và sự hợp tác từ các nhà cung cấp.

Sự đe dọa đến từ các sản phẩm thay thế

Có thể nói sự đe dọa đến từ các sản phẩm thay thế là một trong những thách thức lớn nhất mà Shopee phải đối mặt. Các sản phẩm thay thế là những sản phẩm hoặc dịch vụ có thể đáp ứng nhu cầu của khách hàng tương tự như sản phẩm hoặc dịch vụ của Shopee. Trong trường hợp của Shopee, các sản phẩm thay thế có thể bao gồm các nền tảng thương mại điện tử khác, các cửa hàng bán lẻ truyền thống và các kênh bán hàng trực tiếp.

Sự đe dọa đến từ các sản phẩm thay thế có thể ảnh hưởng đến Shopee theo nhiều cách khác nhau, bao gồm:

• Giảm doanh thu: Nếu khách hàng chuyển sang sử dụng các sản phẩm thay thế, thì Shopee sẽ mất đi doanh thu. Điều này có thể dẫn đến giảm lợi nhuận và thậm chí là thua lỗ.
• Giảm thị phần: Nếu Shopee mất thị phần cho các sản phẩm thay thế, thì vị thế của công ty trên thị trường sẽ bị suy yếu. Điều này có thể khiến Shopee khó khăn hơn trong việc thu hút người bán và khách hàng mới.
• Giảm uy tín: Nếu Shopee không thể đáp ứng nhu cầu của khách hàng tốt hơn các sản phẩm thay thế, thì uy tín của công ty sẽ bị ảnh hưởng. Điều này có thể dẫn đến mất lòng tin của khách hàng và giảm doanh số bán hàng.

Dưới đây là một số ví dụ cụ thể về cách các sản phẩm thay thế có thể đe dọa Shopee:

• Các nền tảng thương mại điện tử khác: Các nền tảng thương mại điện tử khác như Lazada, Tiki và Sendo đang ngày càng cạnh tranh với Shopee. Các nền tảng này cung cấp các sản phẩm và dịch vụ tương tự như Shopee, với mức giá cạnh tranh.
• Các cửa hàng bán lẻ truyền thống: Các cửa hàng bán lẻ truyền thống vẫn là một lựa chọn phổ biến đối với người tiêu dùng tại Đông Nam Á. Các cửa hàng này cung cấp trải nghiệm mua sắm trực tiếp và có thể cung cấp các sản phẩm và dịch vụ mà các nền tảng thương mại điện tử không thể.
• Các kênh bán hàng trực tiếp: Các kênh bán hàng trực tiếp như Facebook và Instagram đang ngày càng trở nên phổ biến. Các kênh này cho phép các nhà bán lẻ tiếp cận trực tiếp với khách hàng, điều này có thể giúp họ cạnh tranh với Shopee về giá cả và dịch vụ khách hàng.

Để đối phó với sự đe dọa đến từ các sản phẩm thay thế, Shopee cần tiếp tục đổi mới và cải tiến sản phẩm và dịch vụ của mình. Công ty cũng cần tập trung vào việc xây dựng lòng trung thành của khách hàng và cung cấp trải nghiệm mua sắm tốt nhất có thể.

Dưới đây là một số giải pháp cụ thể mà Shopee có thể thực hiện để đối phó với sự đe dọa đến từ các sản phẩm thay thế:

• Mở rộng danh mục sản phẩm và dịch vụ: Shopee cần tiếp tục mở rộng danh mục sản phẩm và dịch vụ của mình để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của khách hàng. Điều này có thể bao gồm việc cung cấp các sản phẩm và dịch vụ mới, cũng như hợp tác với các nhà bán lẻ và thương hiệu mới.
• Cải thiện trải nghiệm người dùng: Shopee cần tập trung vào việc cải thiện trải nghiệm người dùng của mình. Điều này bao gồm việc cung cấp một nền tảng thân thiện với người dùng, giao diện dễ sử dụng và dịch vụ khách hàng tốt.
• Tăng cường marketing và quảng bá: Shopee cần tăng cường marketing và quảng bá để tiếp cận với nhiều khách hàng hơn. Điều này có thể bao gồm việc sử dụng các kênh truyền thông xã hội, quảng cáo trực tuyến và các hoạt động tiếp thị ngoại tuyến.

Việc thực hiện các giải pháp này sẽ giúp Shopee tăng khả năng cạnh tranh và giảm thiểu rủi ro từ các sản phẩm thay thế.

Mối đe dọa đến từ những doanh nghiệp mới tham gia

Mối đe dọa đến từ những doanh nghiệp mới tham gia có thể tác động đến doanh nghiệp theo các cách sau:

• Giảm thị phần: Khi các doanh nghiệp mới tham gia vào thị trường, họ thường có những ưu đãi hấp dẫn để thu hút khách hàng, chẳng hạn như giảm giá, miễn phí vận chuyển,… Điều này có thể khiến Shopee mất thị phần, đặc biệt là đối với các khách hàng đang tìm kiếm những ưu đãi tốt nhất.
• Thay đổi hành vi của khách hàng: Các doanh nghiệp mới tham gia có thể mang đến những trải nghiệm mua sắm mới mẻ và hấp dẫn hơn, khiến khách hàng thay đổi thói quen mua sắm của mình. Điều này có thể khiến Shopee phải thay đổi chiến lược kinh doanh để đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
• Tăng chi phí cạnh tranh: Để cạnh tranh với các doanh nghiệp mới tham gia, Shopee có thể phải tăng chi phí marketing, khuyến mãi,… Điều này có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp.

Ví dụ cụ thể về mối đe dọa đến từ những doanh nghiệp mới tham gia đối với Shopee:

• TikTok Shop: TikTok Shop là tính năng thương mại điện tử của ứng dụng video ngắn TikTok. TikTok là một ứng dụng phổ biến với lượng người dùng lớn, vì vậy TikTok Shop có tiềm năng thu hút được nhiều khách hàng mới.
• Sàn thương mại điện tử từ các doanh nghiệp lớn: Các doanh nghiệp lớn như VinMart, Thế Giới Di Động,… cũng đang đẩy mạnh phát triển kinh doanh trực tuyến. Điều này có thể khiến Shopee phải cạnh tranh với các doanh nghiệp này trên một thị trường rộng lớn hơn.

Để đối phó với mối đe dọa này, Shopee cần tập trung vào các yếu tố sau:

• Cải thiện trải nghiệm mua sắm: Shopee cần nâng cao chất lượng dịch vụ, cung cấp nhiều lựa chọn sản phẩm và dịch vụ đa dạng,… để thu hút và giữ chân khách hàng.
• Tập trung vào thị trường ngách: Shopee có thể tập trung vào những thị trường ngách mà các doanh nghiệp mới tham gia chưa khai thác.
• Đẩy mạnh hợp tác với các doanh nghiệp lớn: Shopee có thể hợp tác với các doanh nghiệp lớn để cung cấp các sản phẩm và dịch vụ mới, hấp dẫn hơn.

Với những nỗ lực này, Shopee có thể giảm thiểu được mối đe dọa đến từ những doanh nghiệp mới tham gia và tiếp tục duy trì vị thế dẫn đầu thị trường thương mại điện tử tại Việt Nam.

Kết luận

Mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Michael Porter giúp chúng ta hiểu rõ hơn về sự cạnh tranh của Shopee trên thị trường thương mại điện tử. Shopee đã xây dựng được một vị thế đáng kể nhờ vào quy mô hoạt động lớn, công nghệ tiên tiến và cam kết với chất lượng sản phẩm và dịch vụ.

Shopee không chỉ tập trung vào việc đối đầu với đối thủ cạnh tranh trực tiếp mà còn chú trọng vào việc cải thiện trải nghiệm khách hàng và duy trì lòng tin của khách hàng. Sự linh hoạt trong việc ứng phó với các thay đổi thị trường và nhu cầu của khách hàng là yếu tố quan trọng để Shopee tồn tại và phát triển trong tương lai.